Belweder – Wiedeń
Belweder (Belvedere), na południe od Rennwegu, jest piękniejszy niż Hofburg czy Schonbrunn. Jest to najwspanialszy zespół pałacowy w Wiedniu, przynajmniej jeśli chodzi o wygląd zewnętrzny. Składają się nań dwie przepyszne barokowe budowle zaprojektowane w początkach XVIII w. przez Lukasa von Hildebrandta. Oba pałace zwrócone są do siebie fasadami, a pomiędzy nimi na stoku wzgórza urządzono ogród w stylu francuskim. Rozpościera się z niego wspaniały widok na centrum miasta. Belweder zbudowano dla księcia Eugeniusza Sabaudzkiego, największego dowódcy wojskowego w dziejach Austrii. To dzięki jego sukcesom w walce z Turkami można było wreszcie rozszerzyć zabudowę miasta poza mury obronne. Obecnie w wyższym pałacu, Górnym Belwederze, mieści się jedna z najbardziej uczęszczanych wiedeńskich galerii sztuki, w której zgromadzono najwspanialsze zbiory obrazów Gustava Klimta, Egona Schielego i Oskara Kokoschki.
Książę był wielkim mecenasem sztuki, lecz nie pozostawił spadkobierców w prostej linii. W 1736 r. po jego śmierci posiadłość dostała się w ręce dalekiej kuzynki księcia, Anny Wiktorii, która wyprzedała ruchomości. Dwa posągi z Herkulaneum trafiły na dwór drezdeński, ok. 200 obrazów zakupił król Sardynii, głowa sabaudzkiego rodu, a menażeria uległa zniszczeniu. Na szczęście cesarzowi, Karolowi VI, udało się nabyć osobistą bibliotekę księcia znajdującą się obecnie w Sali Reprezentacyjnej Biblioteki Narodowej. W roku 1752 Belweder zajęła cesarzowa Maria Teresa, każąc w nim umieścić dworskie zbiory sztuki należące do Habsburgów. Ona też udostępniła pałacowe ogrody publiczności (1779 r.).
Cesarska kolekcja sztuki została w latach 90. XIX w. przeniesiona do zbudowanego specjalnie w tym celu Muzeum Sztuk Pięknych. W 1903 r. Dolny Belweder stał się siedzibą nowo utworzonej Galerii Współczesnej (Moderne Galerie, przekształconej później w Galerię Austriacką, Ósterreichisches Galerie], a Górny Belweder przeszedł w ręce arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i pozostawał w jego rękach aż do zamachu w Sarajewie w 1914 r. Arcyksiążę bywał w pałacu rzadko, wolał bowiem swą czeską rezydencję w zamku Konopiśti niedaleko Pragi. Wynikało to z faktu, iż Habsburgowie zrobili afront jego żonie. Dzięki mecenatowi arcyksiężnej, Walerii, córki cesarza Franciszka Józefa, schorowany kompozytor, Anton Bruckner, otrzymał w lipcu 1895 r. mieszkanie na parterze przy bramie Górnego Belwederu. Mieszkał tam do śmierci, czyli 16 miesięcy.
Po I wojnie światowej w obu pałacach mieściły się państwowe galerie sztuki (taką funkcję pełnią obecnie). Wyjątek stanowią lata rządów austriackich faszystów (1934-38), kiedy rezydował w nich kanclerz, Kurt Schuschnigg. Kres jego rządom położył anszlus i internowanie. W 1955 r. w Sali Marmurowej Górnego Belwederu przedstawiciele czterech mocarstw i Austrii podpisali traktat państwowy (Staatsvertrag). W tej samej sali 15 lat później ówczesny austriacki minister spraw zagranicznych, Kurt Waldheim, otworzył rozmowy rozbrojeniowe między supermocarstwami, znane pod nazwą SALT (Strategie Arms Limitation Talks).
Dolny Belweder
Dolny Belweder (Unteres Belvedere), którego budowę zakończono w 1716 r., wznosi się w najniższej części ogrodu, fest to stosunkowo prosty jednokondygnacyjny pawilon zbudowany raczej na prywatny użytek księcia Eugeniusza Sabaudzkiego niż na potrzeby reprezentacyjne czy rozrywkowe. Mimo tego we wnętrzach zachowało się więcej elementów pierwotnego bogatego wystroju niż w Górnym Belwederze. Choćby z tego względu warto zwiedzić Muzeum Sztuki Barokowej (Barock-Museum) zajmujące obecnie pałacowe komnaty.
W muzeum zgromadzono reprezentatywną kolekcję prac znanych malarzy austriackich tworzących na przełomie wieków XVII i XVIII, m.in. Johanna Michaela Rotttmayra, Daniela Grana, Paula Trogera, Johanna Martina Schmidta i Franza Antona Maulbertscha. Największą atrakcją pałacu jest bogato zdobiona Sala Marmurowa (Marmor-saal) na środkowej osi budowli, zajmująca wysokość dwóch kondygnacji. Sala stanowi jakby hymn pochwalny na cześć bohaterstwa i odwagi księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. Białe stiukowe trofea wojenne oraz płaskorzeźby kontrastują z czerwonym marmurem. Dodatkowej głębi ścianom dodają malowidła tiompe loeil przedstawiające nisze i balkony. Podobne złudzenie przestrzeni odnosi się, patrząc na w gzyms namalowany na suficie, biegnący do fresku pędzla Martino Altomontego. Malowidło przedstawia księcia podziwiającego własną apoteozę w stroju Apolla. Na parterze godne uwagi są oryginalne ołowiane posągi z Donnerbrunnen na Neuer Markt dłuta Georga Raphaela Donnera (1693-1741).
Inne prace Donnera można podziwiać w sąsiedniej sali pełniącej niegdyś funkcję książęcej sypialni. Ją również ozdobiono iluzjonistycznymi malowidłami, a także freskami Altomontego. Przy końcu tego skrzydła znajduje się Sala Groteskowa (Groteskensaal), zawdzięczająca nazwę „groteskowej” ornamentyce przedstawiającej ptaki i smoki. Ściany sali ozdobiono wyszukanymi malowidłami z motywami roślinnymi. Inspirację dla tego wzornictwa, w tamtych czasach niezwykle modnego, stanowiło malarstwo zdobiące rzymskie mury, odkryte podczas wykopów przy budowie suteren. Sale te nazwano grottos, a zdobnictwo groteskowym. W salach można obejrzeć cykl dziwacznych hiperrealistycznych głów wyrzeźbionych przez ekscentrycznego rzeźbiarza, Franza Xavera Messerschmidta (1732-1783). Każda twarz przedstawia inny grymas. Kolejne pomieszczenie to Galeria Marmurowa (Marmorgalerie), ozdobiony stiukami salon utrzymany w kolorach białym i czerwonym. Eugeniusz Sabaudzki zbudował go specjalnie po to, aby umieścić w nim trzy klasyczne posągi z Herkulaneum. Figury te, znajdujące się obecnie w Dreźnie, zainspirowały Domenico Parodiego do stworzenia cyklu neoklasycznych rzeźb zajmujących nisze w ścianach.