Belweder – Wiedeń

Największe wrażenie robi Gabinet Lustrzany, zwany także Złotym (Goldkabinett), w którym zgromadzono orientalne ozdobne wazy. Wystrój uzupełniają groteskowe malowidła na pozłacanej 23-karatowym złotem boazerii. Pomieszczenie jest niewielkie, a wzrok przykuwa przede wszystkim marmurowa Apoteoza księcia Eugeniusza Sabaudzkiego dłuta Baltazara Permosera. Przedstawia grupę postaci, które wyglądają na pochłonięte tylko jedną myślą – nie spaść z postumentu! Księcia uwieczniono w pełnej zbroi, depczącego wroga, i jednocześnie usiłującego skromnie zadąć w róg Sławy.

Sala Lustrzana jest ostatnią komnatą zajmowaną przez Muzeum Sztuki Barokowej, ale kolejne skarby można obejrzeć w dawnej oranżerii, do której prowadzą schody w dół od pałacu. Oranżeria, zamieniona przez Marię Teresę na stajnie, mieści obecnie Muzeum Sztuki Średniowiecznej (Museum mittelalterlicher Kunst). Wystawiane w nim rzeźby i obrazy pochodzą z czasów od XII do XVI w., a najwięcej jest XV-wiecznych. Jedną z najpiękniejszych rzeźb ołtarzowych jest wypukły relief z południowomorawskiego Znojma wykonany w 1450 r. Dzieło przedstawia scenę ukrzyżowania. Warto zwrócić uwagę na pięć obrazów Tyrolczyka, Michaela Pachera, symbolizujących okres przejściowy między dość statyczną jednowymiarową sztuką gotycką a zamiłowaniem do perspektywy wieszczącym początek kolejnej epoki, renesansu.

Ogrody

Belwederskie ogrody, pełne żywopłotów z bukszpanu, fontann, wodospadów i rzeźb zajmują szeroki stok. Ich główną arterią jest wspaniała aleja, która prowadzi do największej atrakcji, zachwycającego Górnego Belwederu. Eugeniusz Sabaudzki zaczął skupować grunty pod ogrody w 1693 r. Zatrudnił Dominiquea Girarda, który miał stworzyć doskonały barokowy układ, korzystając z wiedzy, jaką dała mu znajomość Wersalu. Za życia księcia ogrody prezentowały się okazalej niż dziś, a rozplanowanie układu rzeźb było przemyślane i bardzo skomplikowane. Część niższa stanowiła domenę żywiołów, wyższą zaś oddano bóstwom. Obecnie ten wymyślny alegoryczny schemat istnieje w formie szczątkowej.

Centralna aleja, przy której stoją posągi ośmiu muz, wiedzie pod górę w stronę dolnej kaskady, ogromnej muszli podtrzymywanej przez trytony i nimfy morskie. Po jednej stronie alei znajdują się umieszczone w zagłębieniach cztery boskiety, czyli ogrody utworzone z odpowiednio poprzycinanych żywopłotów. Dwa z nich mają kształt koła, dwa są kwadratowe. Ozdobiono je posągami Plutona i Prozerpiny, bóstw Podziemia. Na balustradach schodów po obu stronach kaskady stoją putta symbolizujące pory roku. Dalej znajduje się pierwszy ze słynnych belwederskich sfinksów. U szczytu górnej kaskady tryska woda wyrzucana z gardzieli straszliwych bestii. Wyższa część ogrodu miała w założeniu symbolizować Olimp, ale w XIX w. posągi greckich bogów ustąpiły miejsca kolejnym sfinksom.

Główne wejście do ogrodów znajduje się na południe od Górnego Belwederu. Po obu stronach wspaniałej, kutej żelaznej bramy stoją lwy dzierżące herb dynastii sabaudzkiej. Książę był zapalonym ogrodnikiem i ze wszystkich stron świata sprowadza! rzadkie i egzotyczne rośliny. Założył także menażerię na wschód od Górnego Belwederu (pozostał po niej jedynie zarys promienistych ścieżek) oraz ptaszarnię. Ta ostatnia wychodziła niegdyś na oranżerię, została jednak przerobiona na apartamenty. Książę hodował w niej wiele gatunków rzadkich ptaków oraz ukochanego orła, którego każdego dnia osobiście karmił.

Na wschód od wejścia głównego z Landstrasser Gurtel znajduje się założony w 1793 r. niewielki Ogród Alpejski (Alpengarten). Porastają go różne gatunki wrzosu, krzewów i alpejskich kwiatów tulących się w swym naturalnym środowisku do skał w poszukiwaniu ochrony przed przejmującymi zimnymi wiatrami. Na północ od Ogrodu Alpejskiego rozciąga się założony w 1754 r. uniwersytecki ogród botaniczny (Botanischer Garten). Jego powierzchnia jest równa obszarowi dawnych ogrodów belwederskich. Przypomina park angielski. Opada w kierunku zbioru alpejskich (z nazwy) krzewów w pobliżu wejścia od Me-chelgasse. Gęściej zadrzewioną część ogrodu upodobały sobie rude wiewiórki.

Górny Belweder

Górny Belweder (Oberes Belvedere), którego budowę zakończono w 1724 r., jest co najmniej dwukrotnie większy i wspanialszy od Dolnego Belwederu. Jego niezwykła linia dachowa, przypominająca szereg zielonych namiotów, przywodzi na myśl turecki obóz z czasów oblężenia Wiednia. Niektórzy uważają, że kopulaste ośmioboczne pawilony nawiązują do architektury meczetu. Gmach zbudowano specjalnie na potrzeby rozrywkowe: książę organizował w nim wielkie bale maskowe i przyjęcia, a na zewnątrz goście obserwowali pokazy fajerwerków. Zaproszone osoby podjeżdżały powozami pod centralnie położoną salę dolną (sala terrena), bogato ozdobioną białą sztukaterią. Wznoszące się w niej cztery kolumny, podtrzymywane przez cztery zgięte postacie atlantów, ozdobiono trofeami wojennymi.

W XIX w. sala terrena została nakryta szklanym dachem. Dziś służy jako kasa biletowa i przedsionek muzeum. Po prawej stronie znajduje się Sala Ogrodowa (Gartensaal) ozdobiona freskami trompe loeil. Jest to pierwsze z szeregu pomieszczeń na parterze wykorzystywanych do wystaw czasowych. Po stronie lewej mieści się księgarnia oraz część poświęcona wystawom sztuki powstałej po 1918 r., w której eksponaty zmieniają się co jakiś czas. Nieco dalej jest kawiarnia. W muzeum brakuje miejsca na pokazanie wszystkich zgromadzonych prac, dlatego organizuje się czasowe wystawy tematyczne, na których wystawia się reprezentatywną część zbiorów. Niektóre eksponaty pochodzą z wystaw stałych z galerii na górze, dlatego też może się zdarzyć, że stan faktyczny nie będzie się pokrywał co do joty z poniższym opisem dotyczącym właśnie pierwszego piętra. Jest też nadzieja, że w salach na drugim piętrze zostaną wreszcie wystawione dzieła z początków XIX w.

Większość zwiedzających od razu kieruje kroki do Sali Marmurowej, jaśniejszej i wyższej od swego odpowiednika z Dolnego Belwederu. To właśnie tutaj w 1955 r. podpisano austriacki układ państwowy, na mocy którego – w zamian za wycofanie obcych wojsk – Austria deklarowała neutralność. W hallu znajduje się obraz upamiętniający tamto wydarzenie. Przedstawia szefów delegacji alianckich: Mołotowa (ZSRR), Pinaya (Francja), Macmillana (Wielka Brytania) i Duliesa (USA). Zobaczyć można także fotografię, na której kanclerz, Leopold Figi, stojąc na balkonie, wymachuje podpisanym Staatsvertrag, a tłum na ulicy wiwatuje.

W sali po prawej stronie Sali Marmurowej mieści się stała kolekcja sztuki z przełomu wieków XIX i XX. Powieszono w niej Równinę w Auvers Vincenta van Gogha, obraz namalowany na miesiąc przed samobójstwem artysty w 1890 r. Obok obejrzeć można płótno przedstawiające kolejkę na Kahlenberg pędzla Richarda Gerstla. Twórczość Egona Schiele reprezentuje Wnętrze 1907. W tej samej sali można też podziwiać popiersie Mahlera dłuta Rodina, a także studium pomnika Victora Hugo. Wielki pisarz ugina się pod naporem alegorycznych postaci, stanowiących wytwory jego wyobraźni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *