Hietzing – Wiedeń
Cesarska rodzina rezydowała w Schonbrunnie niemal przez całe lato, nic więc dziwnego, że sąsiadujący z nim Hietzing (obecnie dzielnica XIX) już w XIX w. był bardzo modnym przedmieściem. Przez lata całe cieszył się powodzeniem wśród zamożniejszych wiedeńczyków, a i obecnie to właśnie tutaj można podziwiać najpiękniejsze wille, od biedermeierowskich letnich rezydencji arystokratów po secesyjne i modernistyczne domy, tak łubiane przez uznanych artystów i ludzi interesu z czasów późnego cesarstwa. Jeśli ktoś ma szczególne zamiłowanie do architektury, może sobie urządzić spacer po okolicy – kilka ciekawych budynków znajduje się niedaleko od Schonbrunnu. Oryginalny styl tej dzielnicy widać nawet na miejscowym cmentarzu. Wśród pochowanych znajdują się np. Gustav Klimt i Otto Wagner. W zachodniej części Hietzingu znajduje się Lainzer Tiergarten. Niegdyś były to cesarskie tereny łowieckie, dziś można na nich spotkać tłumy wiedeńczyków szukających wypoczynku w cieniu drzew.
Stacja metra Hietzing
Zwiedzając Hietzing nie można pominąć niedawno odnowionej stacji metra Hietzing, zwanej Hofpavillonem, niepowtarzalnego secesyjnego budynku zbudowanego w 1899 r. z inicjatywy Otto Wagnera. Pozostawiono go do wyłącznego użytku rodziny i gości cesarskich. Mieli korzystać z niego wtedy, gdy zamierzali udać się na przejażdżkę Stadtbahn (dzisiejsze metro). Budynek jest lśniąco biały. Od strony pałacu Wagner umieścił zgrabny baldachim z kutego żelaza zwieńczony maleńkimi pozłacanymi koronami. Było to miejsce, w którym miał zatrzymywać się cesarski powóz. Pośrodku prostokątnej budowli znalazła się ośmioboczna poczekalnia, a w niej zamówiony przez Wagnera obraz Carla Molla ukazujący schemat linii metra z lotu ptaka. Wagner chciał skrócić monarsze chwile oczekiwania poprzez obcowanie z dziełem sztuki. Chcąc jeszcze bardziej przymilić się Franciszkowi Józefowi, ozdobił wnętrze budowli, stosując wzór inspirowany liśćmi ulubionej rośliny cesarzowej Elżbiety, jednego z gatunków filodendronu. Pomimo wysiłków artysty cesarz – znany z patologicznej wręcz niechęci do nowoczesności – pozostał obojętny i skorzystał z budynku dokładnie dwa razy. Obecnie pawilon wygląda na nieco zapomniany tuż obok trzypasmowej Schonbrunner Schlossstrasse. Mieści się w nim niewielka wystawa fotografii przedstawiających inne prace Wagnera oraz zdobny Kaiserzug, którym cesarz jeździł metrem.
Hietzinger Hauptstrasse
Ogólnie rzecz biorąc, Hietzing jest obecnie sennym przedmieściem, w którym właściwie nie widać żadnych śladów po twórczym fermencie, tak charakterystycznym dla tej dzielnicy w XIX w. Cafe Dommayer na rogu Hietzinger Hauptstrasse to jeden z niewielu lokali, które pamiętają jeszcze stare czasy. To właśnie tutaj w 1844 r. Johann Strauss dał swój pierwszy publiczny koncert, wykonując sześć własnych walców i jeden skomponowany przez ojca. W pobliżu, za rogiem wznosi się ogromny Parkhotel Schónbrunn zbudowany w 1907 r. z myślą o prywatnych gościach cesarza. Jest to kolejna budowla stanowiąca wizytówkę Hietzingu i atrakcję turystyczną. Naprzeciwko stoi Kaiserstóckl, niegdyś letnia rezydencja ministra spraw zagranicznych, a obecnie urząd pocztowy.
Cmentarz Hietzing
Na cmentarzu Hietzing (Friedhof Hietzing) można się zgubić. Mimo iż sąsiaduje ze Schlossparkiem, to jedyne wejście znajduje się przy Maxingstrasse. Gdy wreszcie uda się wejść za bramę i przestudiować plan Iprzy wejściu), to i tak niełatwo jest trafić na poszukiwany grób, a małe rozmiary cmentarza wcale nie pomagają. Przy odrobinie wytrwałości udaje się jednak odnaleźć dość pompatyczny nagrobek Otto Wagnera z początku lat 90. XIX w. Wagner zaprojektował go sobie sam, ale choć bogate zdobnictwo z kutego żelaza budzi zachwyt, to można jedynie żałować, że nie można się w nim dopatrzeć ani śladu motywów secesyjnych, które przecież w późniejszych latach stały się znakiem firmowym artysty. Jeśli chodzi o grób Gustava Klimta, to Josef Hoffmann planował wykonać dla niego sarkofag. Zamiar spalił jednak na panewce, tak że nieboszczyk spoczywa pod zwyczajną płytą ze złotymi literami. Inne znane osobistości pochowane na tym cmentarzu to: Kolo Moser, artysta, przyjaciel Klimta; Englebert Dollfuss, przywódca austriackich faszystów – zamordowany przez hitlerowców w 1934 r.; Franz Grillparzer, największy austriacki dramaturg XIX w.; Katarzyna Schratt, kochanka cesarza Franciszka Józefa oraz Alban Berg, kompozytor zmarły w 1935 r.