Józef Haydn (1732-1809) – życiorys
Spośród wielkiej trójki kompozytorów (pozostali dwaj to Mozart i Beethoven), Józef Haydn postrzegany bywa jako najsłabszy. Duży wpływ na to miał niewątpliwie bardzo zwyczajny charakter i życie kompozytora: otrzymał nawet przydomek „papcio Józek”, odzwierciedlający jego charakter (jedynie w stosunku do żony zachowywał się jak gbur).
Haydn urodził się w 1732 roku, jako syn kołodzieja, w wiosce Rohrau w Dolnej Austrii. Jego ojciec, który grywał na harfie, rozpoznał talenty muzyczne syna i, gdy ten skończył osiem lat, wysłał go do Wiednia, aby śpiewał w chórze katedry św. Stefana. Haydn pozostawał pupilkiem chóru przez dziewięć lat, aż do roku 1749, kiedy jego głos zmienił się na tyle, że nie mógł już śpiewać. Miejsce Józefa zajął młodszy z braci Haydn, Michał. Następne 10 lat kompozytor spędził klepiąc biedę i praktykując wolny zawód muzyka. Ten okres życia zakończył się w 1758 roku, kiedy został dyrektorem muzycznym u hrabiego von Morzin. Dwa lata później popełnił największą, jak się potem okazało, pomyłkę swego życia – ożenił się z Marią Keller, córką fryzjera, z którą nie mógł współżyć ani mieć dzieci.
W 1761 roku Haydn otrzymał posadę asystenta kapelmistrza rodziny Esterhazych w Eisenstadt. Jego opiekun, książę Paweł Antoni Esterhazy, był zagorzałym wielbicielem muzyki. Kiedy rok później umarł, jego następcą został książę Mikołaj Wspaniały, miłośnik wszelkich melodii oraz hojny gospodarz. Po wizycie w Wersalu w 1764 roku książę zdecydował się na wzniesienie, na drugim brzegu jeziora Neusiedler od strony Eisenstadt, własnej wersji pałacu. Do 1766 roku kompleks o nazwie Esterhaza był gotów. Mieścił się w nim teatr, opera oraz teatrzyk kukiełkowy. Esterhaza, pomyślana jako letnia rezydencja, stała się mniej lub bardziej stałym miejscem zamieszkania księcia oraz Haydna, wtedy już głównego kapelmistrza rodziny, który niewątpliwie cieszył się z możliwości ucieczki od żony i sypiania z kochanką.
W 1790 roku książę Mikołaj zmarł. Jego następca Antoni, był mniej zainteresowany muzyką (miał też mniej pieniędzy). Nadworna orkiestra została rozwiązana, jednak na znak szacunku dla lojalnego poddanego, rodzina Esterhazych wypłacała Haydnowi wynagrodzenie oraz pozwoliła zatrzymać tytuł. Kompozytor przeniósł się do Wiednia, odbył dwie długie podróże po Anglii oraz cieszył się spóźnioną, lecz zasłużoną sławą. W ostatnich latach życia bardzo dużo chorował. Umarł w Wiedniu w 1809 roku.