Karlsplatz – Wiedeń

Naschmarkt

Rzeczka Wien, która przecinała Karlsplatz, stanowiła – według dawnych relacji – niezbyt przyjemny fragment miasta. „Ten czarny i podle śmierdzący rów to cuchnąca plama na urodzie i czystości tego ujmującego miasta, i z pewnością jego wyziewy są szczególnie szkodliwe dla zdrowia”, zauważyła na początku XIX wieku matka Anthonyego Trollopea, Fanny. Z dużą ulgą przyjęto więc pewnie decyzję o zasypaniu rowu i wybrukowaniu powstałego placu. Zmiana – jakby to dzisiaj powiedziano – planu zagospodarowania przestrzennego umożliwiła przeniesienie Naschmarkt na jego obecne miejsce, tam gdzie kiedyś biegła Wienzeile. Targ jest dziś podstawowym źródłem zaopatrzenia miasta w jarzyny i owoce, a także jednym z niewielu miejsc, w których można niemal namacalnie poczuć atmosferę kulturowej różnorodności: Turcy, Arabowie, Słowianie i Chińczycy zabiegają o ldientów na całym odcinku aż po stację metra Kettenbruckengasse. W niedziele teren targu rozrasta się jeszcze bardziej na zachód, powiększony o pchli targ.

Linke i Rechte Wienzeile, które biegły równolegle do siebie po obu stronach targu, są teraz sześciopasmową autostradą. Przechadzając się po placu targowym warto zwrócić uwagę na kilka obiektów przy Linke Wienzeile. Na prawo pod nrem 6 mieści się otwarty w 1801 r. Theater-an-der-Wien. Najważniejszym człowiekiem w teatrze był Emanuel Schikaneder, który nad głównym portykiem jest przedstawiony jako ptasznik Papageno z Zaczarowanego fletu Mozarta. Schikaneder napisał libretto do tej opery i miał zasadniczy udział we wspieraniu Beethovena, oddając teatr do jego dyspozycji i pozwalając mu nawet mieszkać w nim. Dwudziestego listopada 1805 r. miała tu miejsce premiera Fidelia Beethovena, dokładnie w tydzień po tym, jak Francuzi wkroczyli do miasta. Z teatrem współpracowało wielu austriackich artystów. Na jego scenie odbyły się premiery Ahnfrau Franza Grillparzera, niemal wszystkich fars Johanna Nestroya, Zemsty nietoperza Johanna Straussa i Wesołej wdówki Franza Lehara. Dziś prezentowane są tu przede wszystkim musicale.

Około 500 metrów dalej na zachód po tej samej stronie stoją dwa z najciekawszych secesyjnych budynków Ottona Wagnera. Oba powstały w 1899 r. Są to położone obok siebie kamienice mieszkalne przy Linke Wienzeile 38 i 40, których okna wychodzą na plac targowy. Końcowym zamierzeniem Wagnera było przekształcenie Wienzeile, która wiedzie aż do Schonbrunnu, w nową Ringstrasse. Projektując budynki, Wagner podkreślił podział bryły gmachu na handlowy parter i apartamenty na wyższych piętrach. Budynek pod nrem 38 jest bogato zdobiony płaskorzeźbami, a medaliony z wizerunkami kobiet zaprojektował Kolo Moser. Lodżia na najwyższym piętrze ozdobiona jest secesyjnymi kiśćmi winogron, urnami i figurami. Budynek pod nrem 40 jest bardziej niezwykły. Wyłożono go majolikowymi płytkami, które chronią przed zanieczyszczeniami – nadano mu nazwę Majolikahaus. Dziś fasady obu budynków wydają się zbyt dekoracyjne, ale w czasach, w których powstawały, szokował brak jakichkolwiek rzeźbiarskich zdobień i gzymsów nad oknami.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *