Kawiarnie i restauracje – Wiedeń
Ilość i różnorodność lokali gastronomicznych w Wiedniu jest wprost zadziwiająca. W większości z nich bardzo dba się o odpowiednie przygotowanie oraz sposób podawania potraw. Ceny są zróżnicowane, jednak pomijając najekskluzywniejsze restauracje, raczej umiarkowane i mniej więcej wyrównane cenowo, choć w Innere Stadt jest z zasady drożej, niezależnie od tego czy jest to tradycyjna kawiarnia, studencka kawiarenka, czy pizzeria.
Paradoksalnie wokół takich atrakcji turystycznych, jak Stefanplatz, Hofburg, Karlsplatz czy Belweder, a więc tam, gdzie turyści spędzają większość czasu, kawiarni i restauracji jest jak na lekarstwo. Spittelberg stwarza możliwość wyboru wśród największej ilości dobrych lokali, rozproszonych również w sąsiednich dzielnicach, Neubau i Josefstadt.
Informator w tym rozdziale podzielony jest na pięć części. W pierwszej zgrupowane zostały lokale samoobsługowe oraz sieci niewielkich zwykle jadłodajni, w których można coś przekąsić lub wziąć na wynos. W drugiej grupie znalazły się Mensen i stołówki studenckie, oferujące potrawy, które można zjeść na miejscu – przeznaczone głównie dla studiujących (skorzystać z nich mogą wszyscy). Trzecia grupa obejmuje kawiarnie, które zwykle serwują pełne posiłki, kawę, ciastka i inne przekąski. Czwarta grupa, to restauracje i Beisln, wiedeński odpowiedniki pubów, gdzie można coś zjeść lub tylko napić się piwa czy wina. Piąta grupa, to niezliczone wiedeńskie Heurigen, winiarnie, w większości zlokalizowane na przedmieściach, w pobliżu winnic. Nie brak ich jednak i bliżej centrum. Podaje się w nich miejscowe wino i lokalne smakołyki.
Kuchnia wiedeńska
Wiedeńska kuchnia jest zdecydowanie bardziej zróżnicowana, niż w jakimkolwiek innym niemieckojęzycznym mieście. Odzwierciedla wielonarodowościowe tradycje starego imperium.
W gruncie rzeczy najbardziej przypomina kuchnię czeską. Można powiedzieć, nieco trywializując, że jest to solidne, ”zapychające” jedzenie, którego podstawowym składnikiem jest wołowina lub wieprzowina, kluski lub ziemniakami i kapusta.
Do zupy (Suppe) podaje się czasem wspaniały miejscowy chleb. Austriackie pieczywo dostępne jest w oszałamiającej ilości rodzajów. Standardowy bochenek (Hausbrot) piecze się zwykle z mieszanki mąki pszennej i żytniej.
Najpopularniejszym daniem jest jagnięcy sznycel po wiedeńsku, panierowany w bułce tartej, dobrze wysmażony. Czasami jagnięcinę zastępuje się mięsem z kurczaka. Sznycel podaje się z Erdapfelsalat, sałatką ziemniaczaną w słodkim sosie koperkowym. Ulubionym daniem Franciszka Józefa (oraz wielu jego poddanych) był Tafelspitz, grube plastry gotowanej wołowiny zwykle podawane z G’röste, smażonymi ziemniakami. Inne popularne dania to Backhendl, dobrze wysmażony panierowany kurczak i Beuschel, duszone płucka jagnięce.
Warto zwrócić uwagę na Eierschwammerl, pieprzniki jadalne, grzybki, które pod różnymi postaciami dostępne są jesienią w austriackich jadłospisach. Gulasz (Gulyas) swą popularność zawdzięcza niegdysiejszemu związkowi z Węgrami, a Nockerl, austriacki cięższy odpowiednik makaronu – Włochom. Schinkenfleckerl, kawałki szynki zapiekane w makaronie, to kolejna bardzo popularna potrawa.
W prawie każdym jadłospisie znaleźć można ogromny wybór wszelkiego rodzaju słodkości na deser. Obok wszechobecnych Apfelstrudel i naleśnikików (Palatschinken) nadziewanych dżemem i/lub twarożkiem, godne uwagi są także Marillonknódel, słodkie morelowe kluski oraz Mohr im Hemd, czekoladowy pudding z gorącym czekoladowym sosem i bitą śmietaną.
Ostatnia kulinarna dekada upłynęła pod znakiem, czegoś w rodzaju, buntu przeciwko ciężko strawnej kuchni tradycyjnej. Neue Wiener Kuche (nowa kuchnia wiedeńska), jak się ją nazywa, znana jako nouvelle cuisine, opiera się na świeżych produktach, a smakowo wiele zawdzięcza kulinarnej tradycji śródziemnomorskiej. Jej wpływ widoczny jest w prawie wszystkich lokalach.
Dobrze jest pamiętać, że południowy Mittagessen jest tradycyjnie głównym posiłkiem w ciągu dnia. Nachtmal, czyli kolacja, to zimne danie, zwykle przyrządzane w domu. Nie każdy rzecz jasna stosuje się do tego wzorca i – szczególnie restauracje – traktują na równi oba te posiłki.
Alkohol
Austriacy piją więcej piwa niż wina, a jednak to wino właśnie, nie piwo, zajmuje szczególne miejsce w alkoholowej tradycji. Wiedeń otoczony jest winnicami, z których wiele znajduje się w granicach miasta. Niektórzy sugerują nawet, że nazwa miasta pochodzi od słowa wino.
Aby spróbować austriackich win, najlepiej wybrać się do Heuriger, winiarni. Wino podaje się w pucharkach o pojemności 0,25 l (Viertel) lub o połowę mniejszych kieliszkach (Achterl). Większość produkowanego w Austrii wina, to biały wytrawny Grüner Veltliner. Znakomity jest Sturm, młode, na wpół sfermentowane wino. Większość win czerwonych pochodzi z Burgenlandu. Najbardziej poszukiwanym z nich jest Blaufrankisch.