Klosterneuburg

Klosterneuburg

Za północną granicą Wiednia, ukryta za wzgórzami Lasu Wiedeńskiego, znajduje się wioska Klosterneuburg. Główną jej atrakcją jest imponujący klasztor Augustianów, najstarszy i najbogatszy w Austrii, którego barokowe kopuły oraz strzeliste neogotyckie wieżyczki górują nad prawym brzegiem Dunaju. Został ufundowany w XII wieku przez Leopolda III Babenberga, który – jak mówi legenda -poprzysiągł, że wzniesie opactwo na tym miejscu, jako że wiatr tam właśnie przyniósł welon jego żony. Leopold, patron Austrii, został kanonizowany w 1485 roku, a Klosterneuburg stał się celem licznych pielgrzymek. W 1683 roku oparł się tureckiemu oblężeniu, a pod rządami cesarza Karola VI, przeżył drugi złoty wiek. Władca planował wzniesienie ogromnego królewskiego pałacu, na wzór hiszpańskiego Escorialu. Projekt nigdy nie został ukończony, a zachowane skrzydło budynku daje pewne wyobrażenie na temat śmiałych zamiarów Karola.

Informacje praktyczne

Aby dotrzeć do Klosterneuburgu należy wsiąść do pociągu kolejki miejskiej S-Bahn #S40. Pociągi do Klosterneuburg-Kierling (stacji położonej najbliżej klasztoru) odjeżdżają z Franz-Josefs Bahnhof (co 30 min; 12 min). By dotrzeć do widocznego z dworca klasztoru, należy skierować się w stronę Hundskehle, po czym skręcić w lewo.

Klasztor zwiedza się tylko z przewodnikiem. Kasa biletowa znajduje się przy wejściu, przy Rathausplatz 20. Odpocząć, zjeść coś (niedrogo) lub napić się miejscowego wina można w sąsiedniej Stiftscafe (codz. 9.00-18.00). Droższa restauracja Stiftskeller czynna jest przez cały dzień, a podziemia (Keller) od 17.00. Piętnastego listopada, w dzień św. Leopolda, mieszkańcy Klosterneuburga zabawiają się, tocząc ulicami ogromną beczkę na wino (56 000 1) wykonaną w 1704 roku.

Klasztor

Zwiedzanie rozpoczyna się od kościoła, w którym – pomimo zbyt bezwzględnej dla oryginału renowacji w XIX wieku – zachowało się wiele autentycznych elementów z pierwotnej romańskiej bazyliki. Południowe drzwi z pilastrami wyglądają jak za czasów Babenbergów, a zachodnia ściana niknie prawie pod neogotyckimi kwiatonami i innymi detalami. Wnętrze kościoła jest dobrym przykładem na brak umiaru, typowy dla wczesnego, XVII-wiecznego baroku, przeładowanie freskami i mnóstwem sztukaterii. Najpiękniejsze dzieła znajdują się w prezbiterium: bogato złocone stalle chóru, główny ołtarz, a przede wszystkim Wniebowzięcie Jana Michała Rottmayra, niewątpliwie najlepszy z fresków.

W północnej części kościoła znajdują się średniowieczne krużganki klasztorne, wzniesione pod koniec XIII wieku. Na wewnętrznym dziedzińcu, w jego południowo-zachodnim rogu, stoi niewielka, gotycka kapliczka Freisingera. Zbudowana na planie litery L, mieści grobowiec biskupa, Freisingera, który zmarł w 1410 roku. Ciekawszy jest sąsiedni budynek. Zbudowano go na planie wielokąta, wkomponowując we wschodnią część krużganków i bogato ozdabiając. Uwagę zwraca ogromny kandelabr z brązu, wykonany w XII wieku w Weronie.

Największym skarbem klasztoru jest szafiasty ołtarz (Verduner Altar) w kaplicy Leopolda (Leopoldskapelle), na wschód od krużganków. Wykonany został w 1181 roku przez Mikołaja z Verdun. Na pozłacanych kwaterach przedstawione są sceny biblijne. Nie można podejść na tyle blisko, aby przyjrzeć się szczegółom, ale ogólny efekt i tak jest niesamowity. W szkatule (Wiener Werkstatte), pod ołtarzem, pochowana jest górna połowa ciała świętego Leopolda, a nogi spoczywają nieopodal pod kutą żelazną kratą.

Co do planów, jakie względem Klosterneuburga miał w pierwszej połowie XVIII wieku, wychowany w Hiszpanii, cesarz, Karol VI, można zorientować się podczas przechadzki na Residenztrakt (na wschód od średniowiecznych budowli). Plany powstały w 1730 roku. Miał tu stanąć ogromny cesarski pałac z czterema wewnętrznymi dziedzińcami. Wzorem był hiszpański Escorial, który niewiele wcześniej Habsburgowie stracili na rzecz Bourbonów. Planowano wzniesienie wielkiej ilości sklepień w kształcie kopuł zwieńczonych koroną, z których każda symbolizowałaby ziemię należącą do dynastii Habsburgów. Pieniądze skończyły się jeszcze przed ukończeniem pierwszego dziedzińca, a jeśli chodzi o dachy, poprzestano zaledwie na dwóch kopułach, jednej z koroną cesarską, drugiej – z kapeluszem arcyksięcia Dolnej Austrii. Popisowym fragmentem barokowego skrzydła jest Sala Marmurowa (Marmorsaal) z ogromnym, owalnym sklepieniem, podtrzymywanym przez kolumny, ozdobionym freskami Daniela Grana, sławiącymi dynastię Habsburgów.

Wokół klasztoru: Kierling

Warto wybrać się na spacer pomiędzy budynkami na zewnątrz zabudowań klasztornych. Interesujący jest zwłaszcza brukowany Leopoldhof, niewielki zaciszny dziedziniec na południowy zachód od kościoła klasztornego, z interesującym późnogotyckim oknem wykuszowym. Na głównym dziedzińcu, Stiftsplatz, na południe od kościoła, uwagę przykuwa gotycka Lichtssaule (świecąca kolumna), niegdyś częsty widok w austriackich miastach.

W pobliskiej wiosce Kierling, w sanatorium doktora Hoffmanna, 3 czerwca 1924 roku zmarł na gruźlicę Franz Kafka. Miał 40 lat. Sprzed dworca kolejowego odjeżdża autobus zatrzymujący się przy Hauptstrasse 187, gdzie na drugim piętrze budynku znajduje się Kafka-Gedenkraum. Pisarz spędził tu kilka ostatnich tygodni życia, pisząc i poprawiając wiele swoich krótkich opowiadań.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *