Tulln
Tulln leży nad Dunajem, na żyznej równinie, około 25 km na północny zachód od Wiednia. Ma długą historię sięgającą czasów rzymskich, kiedy nazywał się Comagena. W Tulln urodził się Egon Schiele (1890-1918), syn miejscowego naczelnika stacji.
Miasto
W setną rocznicę urodzin artysty, w Tulln, otwarto Muzeum Egona Schielego (Egon-Schiele-Museum) w budynku nad brzegiem Dunaju, w którym przedtem mieściło się więzienie. Na parterze zapełnionym reprodukcjami prac malarza i zdjęciami z jego krótkiego życia, znajduje się także rekonstrukcja celi w Neulengbach, w której Schiele był przetrzymywany przez 24 dni w 1912 roku. Oskarżono go o wystawianie erotycznych szkiców w pokoju, do którego miały dostęp dzieci, i skazano na trzy dni więzienia (zadecydował o tym sędzia, który był kolekcjonerem pornografii). Ponieważ od zatrzymania, Schiele spędził w więzieniu znacznie więcej czasu, został natychmiast zwolniony. Na ścianach znajdują się reprodukcje, w większości nacechowane strachem i niepewnością, autoportrety oraz wizerunki wnętrza niewielkiej celi.
Skromna, kolekcja oryginalnych prac Schielego wystawiona jest na pierwszym piętrze. Składa się na nią zbiór szkiców ołówkiem, a pośród nich niezliczone akty, malowany kredą wizerunek Madonny z Jezusem oraz wczesny obraz olejny z 1908 roku przedstawiający dworzec w Trieście, ulubione miejsce podróży artysty, który dzięki stanowisku zajmowanemu przez ojca, korzystał z tańszych biletów kolejowych. Na poddaszu znajduje się jeden ze szkicowników malarza oraz pełen energii obraz olejny Zniszczony młyn w Muhlung z 1916 roku. Schiele pracował wtedy jako urzędnik w obozie dla więźniów wojennych, w którym przetrzymywano rosyjskich oficerów.
Na potrzeby nowego kompleksu muzealnego miasta, Tullner Museen, zaadaptowano dawne pomieszczenia klasztoru Minorytów, trzy przecznice dalej na zachód, wzdłuż Albrechtsgasse. Nie należy sugerować się stylowym wyglądem obiektu, ponieważ może się to skończyć rozczarowaniem. Na głównym dziedzińcu, przykrytym szklanym dachem, zorganizowano ekspozycję historycznych maszyn pożarniczych, od wozów konnych po napędzane ropą potwory z lat siedemdziesiątych naszego wieku. Inne wystawy ukazują, niezbyt obfitującą w ważniejsze wydarzenia, historię miasta, a w podziemiach zapoznać się można z mało interesującymi eksponatami, odkrytymi przez archeologów podczas renowacji klasztoru.
Ciekawszy jest sąsiedni barokowy kościół Minorytów (Minoritenkirche), przepięknie odnowiony, połyskujący białą i złotą farbą. Warto zobaczyć kościelną zakrystię z intarsjowanymi szafkami i ozdobnym, rokokowym sufitem; domek loretański; makietę domu Marii w Nazarecie oraz Czarną Madonnę z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów.
Kościół parafialny św. Stefana (Pfarrkirche St Stefan), dwie przecznice na wschód od Hauptplatz, to masywny barokowy gmach. Na najniższym poziomie zachowały się pozostałości oryginalnej romańskiej bazyliki. Szczególnie godna zainteresowania jest zachodnia brama. Najcenniejszy obiekt, stara kostnica na wschód od kościoła, to jeden z najlepiej zachowanych romańskich budynków w Austrii. Zbudowano ją prawdopodobnie około 1250 roku. Heksagonalne sklepienie krzyżowe wygląda na trochę niezdarnie odnowione, ale wspaniałe zwierzęta i bestie, które ozdabiają ściany ponad pilastrami, są niesamowite, podobnie zresztą, jak demoniczne maszkary z nieproporcjonalnie dużymi oczami i uszami.
Na pierwszym piętrze głównego dworca kolejowego znajduje się Egon Schieles Geburtszimmer. Budynek tylko nieznacznie zmienił się od czasów dzieciństwa artysty, jednak poza rekonstrukcją sypialni, w której urodził się malarz, niedużego modelu kolejki – pociągi były ważną częścią dzieciństwa Schielego – oraz kilku reprodukcji wczesnych prac przedstawiających lokomotywy i wagony, nie ma w nim nic specjalnie ciekawego.
Informacje praktyczne
Pospieszne pociągi Regionalbahn odjeżdżają co godzinę z wiedeńskiego Franz-Josefs Bahnhof. Podróż do Tulln trwa 25 min. Z głównego dworca do centrum idzie się około 15 min. Pociągi linii #S-40 kolejki miejskiej S-Bahn odjeżdżają z Franz-Josefs Bahnhof częściej, a podróż trwa 45 min. Stacja końcowa to Tulln-Stadt, skąd do centrum jest już tylko niecałe 5 min piechotą (na wschód). W biurze informacji turystycznej |pn.-pt. 9.00-12.00 i 14.00-18.00, sb.-nd. 13.00-18.00) można otrzymać bezpłatną mapę. Zjeść coś można w Albrechtsstuben, Albrechtgasse 24, na wschód od Minoritenplatz.
Spływ Dunajem
W soboty i niedziele od kwietnia do października Donaudamfschiffahrtsgesellschaft (DDSG) organizuje całodzienne wycieczki w górę rzeki od Wiednia do Durnstern. Łódź wypływa z wiedeńskiego Reichsbrucke o 9.00, do Tulln dociera o 11.45, a do Krems o 14.10. Z powrotem wypływa z Krems o 16.35, w Tulln jest o 18.20 i dwie godziny później w Wiedniu. DDSG organizuje także cztery całodniowe spływy po najbardziej widowiskowej części rzeki, między Krems a Melk.