ZDROWIE
Apteki (Apotheken) są otwarte w normalnych godzinach handlowych (niektóre z nich prowadzą dyżur przez całą dobę). O szczegółach dotyczących dyżurów aptek można się dowiedzieć w hotelach i gazetach.
Przy wjeździe do Austrii nie są wymagane specjalne szczepienia, o ile nie przybywa się z terenów objętych epidemią (w takim przypadku należy okazać Międzynarodowe Świadectwo Zdrowia). Warto jednak zaszczepić się przeciwko błonicy, tężcowi i chorobie Heine-Medina, można też zabezpieczyć się przed kleszczowym zapaleniem opon mózgowych (zob. Kleszcze w dalszej części tego podrozdziału).
Osoby noszące okulary powinny zabrać ze sobą zapasową parę i receptę, natomiast zażywające jakiekolwiek leki zapas medykamentów na cały okres pobytu, albowiem nie muszą one być łatwo dostępne na miejscu. Należy mieć ze sobą fragment oryginalnego opakowania, na którym widnieje nie tyle marka produktu co jego nazwa chemiczna – pomoże to w ustaleniu ewentualnego leku zastępczego. Dobrze jest również mieć oryginalną receptę z podpisem lekarza lub zaświadczenie o konieczności zażywania leku.
W każdym bagażu powinna się znaleźć niewielka apteczka podręczna z przydatnymi medykamentami (zob. ramka Apteczka). Wszystkie wymienione środki można kupić w Austrii.
Apteczka
Kompletując podręczną apteczkę, warto wziąć pod uwagę poniższą listę. Można zapytać lekarza o nazwy poszczególnych lekarstw na krajowym rynku.
• Aspiryna lub paracetamol – środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
• Środki przeciwalergiczne – środek pomocny przy przeziębieniach, alergiach, łagodzący swędzenie po ugryzieniach i użądleniach owadów, lek pomocny w chorobie lokomocyjnej
• Środki przeciwko grypie i przeziębieniu, krople do nosa, pastylki na gardło
• Preparaty witaminowe – szczególnie na długie wyjazdy, gdy wyżywienie może być nieprawidłowe
• Leki przeciwbiegunkowe i przeciwwymiotne
• Środek zapobiegający odwodnieniu – np. po ciężkiej biegunce (lek przydatny szczególnie w podróży z dziećmi)
• Środki przeciwko ukąszeniom owadów, krem do opalania z filtrem, ochronna pomadka do ust i krople do oczu
• Płyn kalaminowy, preparat przeciw użądleniom, aloes – łagodzący podrażnienia po ugryzieniach lub użądleniach
• Preparat przeciwgrzybiczy – przeciwko grzybicy skóry i pleśniawkom
• Środki antyseptyczne (jak jodyna) – na rany cięte i otarcia
• Bandaże i plastry – na mniejsze skaleczenia
• Tabletki do oczyszczania wody lub krople jodynowe
• Nożyczki, pinceta i termometr (termometrów rtęciowych nie wolno przewozić samolotem!)
• Strzykawki i igły – jeśli zachodzi potrzeba brania zastrzyków w kraju, w którym poziom higieny sanitarnej pozostawia wiele do życzenia; warto poprosić swego lekarza o krótkie pisemne wyjaśnienie przeznaczenia tych przedmiotów.
Skutecznym miejscowym lekarstwem na choroby pęcherza jest Hirschtalg (tłuszcz jeleni).
Austria nie jest krajem nękanym chorobami i turyści nie powinni ucierpieć na zdrowiu w trakcie pobytu w tym kraju. Nawet uliczne stoiska z przekąskami zachowują odpowiedni standard sanitarny. Ostrożność trzeba zachować jedynie przy spożywaniu wy-studzonych potraw gotowanych, co może się zdarzyć w niektórych punktach samoobsługowych. Należy również dbać o maksymalne różnicowanie swojej diety.
W kranach płynie woda pitna (z wyjątkiem niewielu przypadków, gdzie wisi tabliczka z napisem Kein Trinkwasser – „Woda niezdatna do picia”). Nie należy pić wody z naturalnych źródeł, nawet z krystalicznie czystych potoków alpejskich (trzeba ją gotować przez 10 min – na dużych wysokościach woda wrze w niższej temperaturze, więc bakterie nie giną tak szybko). Na dłuższe wędrówki lepiej jest zabrać własny pojemnik z wodą. Do oczyszczania wody służy także jodyna, którą można kupić w postaci tabletek (np. Potable Aqua). Należy przestrzegać zaleconego sposobu dawkowania, ponieważ zbyt duża dawka jodyny może być szkodliwa.
Problemy zdrowotne
Choroba wysokościowa – Brak tlenu na znacznych wysokościach (powyżej 2500 m n.p.m.) w mniejszym lub większym stopniu wpływa negatywnie na każdego wspinacza. Im wyżej, tym powietrze jest rzadsze i przez to łatwiej nieść ciężary (łatwiej też można się upić!). Osoby starsze i cierpiące na nadciśnienie są zdecydowanie bardziej wrażliwe na zmianę wysokości. Ostra choroba wysokościowa pojawia się w wysokich górach i może mieć fatalne skutki. Występuje jednak na wysokości powyżej 3000 m n.p.m., a więc w Austrii może zagrażać tylko alpinistom, a nie narciarzom lub turystom zwiedzającym niższe partie gór. Ryzyko wystąpienia tej dolegliwości można zminimalizować poprzez wolne schodzenie z wysokości i picie dużych ilości napojów.
Do łagodniejszych objawów choroby wysokościowej, które zazwyczaj pojawiają się w przeciągu pierwszej doby spędzonej wysoko w górach (choć czasami dopiero po trzech tygodniach), należą przede wszystkim bóle i zawroty głowy, ospałość, trudności w zaśnięciu i brak apetytu. Do poważniejszych symptomów należy zaliczyć duszności, suchy, męczący kaszel (chory może kaszleć różową pienistą plwociną), silne bóle głowy, zanik koordynacji ruchowej i zachwiania równowagi, uczucie zagubienia, irracjonalne zachowania, wymioty, senność i utratę przytomności. Problemy występujące na średnich wysokościach mijają zasadniczo po jednym, dwóch dniach, ale jeśli symptomy utrzymują się lub nasilają, jedyną radą jest zejście w dół (już poziom niższy o 500 m może pomóc).
Nadmierne schłodzenie ciała
Uprawiając turystykę wysokogórską lub wędrując w zimnie i wilgoci, trzeba pamiętać o zabraniu odzieży przeciwdeszczowej, nawet jeśli pogoda sprzyja. Hipotermia występuje wtedy, gdy ciało traci ciepło szybciej niż jest w stanie je wytworzyć. Przejście od stanu zmarznięcia do niebezpiecznego schłodzenia ciała może nastąpić niespodziewanie szybko i to nawet przy dodatnich temperaturach powietrza, kiedy skumulują się takie czynniki, jak wiatr, mokre ubranie, zmęczenie i głód. Najlepiej ubierać się „na cebulkę”. Trzeba też pamiętać, że większość ciepła traci się przez głowę, stąd koniecznie należy zabrać ze sobą ciepłą czapkę. Bardzo ważne jest też solidne, nieprzemakalne okrycie wierzchnie i chronienie się przed wilgocią. Na długie wędrówki należy wziąć ze sobą bogate w energię produkty żywnościowe (zawierające cukry proste w celu regeneracji utraconego ciepła) oraz jak najwięcej napojów.
Objawy nadmiernego schłodzenia ciała są łatwe do rozpoznania: wyczerpanie, drętwienie palców nóg i rąk, mimowolne drżenie, zakłócenie mowy, nietypowe lub agresywne zachowanie, senność, zakłócona koordynacja ruchów, zawroty głowy, skurcze mięśni i gwałtowne wybuchy energii. Bezsensowność zachowania może przybrać formę opowieści chorego o upale i prób zdjęcia odzieży.
Osobę cierpiącą na hipotermię należy w przypadku braku pomocy medycznej osłonić najpierw od wiatru i/lub deszczu, zdjąć z niej przemoczone ubranie i ubrać w suche, ciepłe rzeczy. Choremu powinno się podać gorący płyn (absolutnie nie alkohol!) oraz wysokokaloryczne, lekkostrawne jedzenie. Nie wolno chorego rozcierać, należy mu pozwolić na powolne rozgrzanie się. W początkowym stadium hipotermii czynności te powinny się okazać wystarczające. Wczesne rozpoznanie i leczenie pierwszych objawów hipotermii to jedyny sposób na uniknięcie przejścia choroby w bardziej ostrą fazę, która może nawet doprowadzić do śmierci.